Wat is de juiste manier van zwachtelen?

Op het moment dat er oedeem in de benen of armen is, kan de huisarts u het advies geven om dit eerst te behandelen door te zwachtelen. Maar wat houdt zwachtelen in, waarom is het nodig en wat is de juiste manier? Wij leggen het u uit in dit artikel.

Wat is zwachtelen?

Zwachtelen is een techniek waarbij er met een compressieverband (zwachtel) om een deel van het lichaam, meestal een arm of been, wordt gewikkeld. Dit wordt gedaan om ondersteuning te bieden, zwelling te verminderen en genezing te bevorderen. Vaak krijgt u dit advies als er te veel vocht, oedeem, is in de benen of armen.

De zwachtel wordt dan strak om het gebied gewikkeld volgens een speciale methode om druk en compressie te creëren. Het doel van zwachtelen is om de bloed- en lymfestroom te verbeteren en vocht te verminderen.

Waarom zwachtelen?

Bij enkele medische indicaties, zoals spataderen of lymfoedeem, kan de huisarts aanbevelen om steunkousen te dragen. Het kan zijn dat op moment van advies de benen of armen te veel vocht vasthouden. Op dat moment kunnen er nog geen kousen worden aangemeten, omdat de maten dan na een korte periode niet meer zouden kloppen door het dunner worden van arm of been. Het advies is dan meestal om te zwachtelen voor een periode van ongeveer 2 weken.

Dit kan het beste door de thuiszorg of de wijkverpleegkundige gedaan worden. Zij hebben namelijk de kennis en expertise om dit voor u te doen. Op het moment dat de zwelling verminderd is én de benen zo min mogelijk vocht hebben, kunnen wij de steunkousen voor u aanmeten.

Tips voor het zwachtelen

Zoals eerder benoemd, is het dus aangeraden dit door een deskundige te laten doen. Zij beheersen de technieken en vooral de ervaring om dit op de juiste manier voor u te doen. Dat is namelijk wel belangrijk, vooral als u daarna steunkousen krijgt aangemeten. Op onze pagina over zwachtelen, kunt u hier meer over lezen. Wilt u het toch zelf proberen? Dan hebben wij enkele tips voor u:

1. Kies het juiste type verband: Er zijn verschillende soorten verbanden die geschikt zijn voor zwachtelen, afhankelijk van de aandoening en de activiteit van de behandeling.
2. Bereid het verband voor: Zorg ervoor dat het verband schoon en droog is en knip eventuele overtollige draden af.
3. Plaats het verband op het lichaamsdeel: Begin bij de basis van het lichaamsdeel en wikkel het verband rond het lichaamsdeel in een spiraalvormige beweging, waarbij u een lichte spanning aanbrengt om compressie te bieden. Zorg ervoor dat het verband strak genoeg is om te blijven zitten, maar niet zo strak dat het de bloedstroom belemmert.
4. Houd de spanning constant: Houd de spanning op het verband constant terwijl u het verband om het lichaamsdeel wikkelt.
5. Overlap het verband: Overlap het verband bij elke nieuwe omwikkeling met ongeveer de helft van de breedte van het verband, om ervoor te zorgen dat er geen openingen ontstaan tussen de lagen van het verband.
6. Bedek het hele lichaamsdeel: Zorg ervoor dat u het hele lichaamsdeel bedekt en blijf het verband om het lichaamsdeel wikkelen totdat het helemaal is bedekt.
7. Bevestig het verband: Bevestig het verband aan het einde van het lichaamsdeel met behulp van een verbandclip of tape om het verband op zijn plaats te houden.

Dit zijn dus enkele belangrijke tips die u zelf kunt toepassen.

Wanneer moet u wachten met zwachtelen?

Er mag niet gezwachteld worden:

1. Bij ernstige hartklachten
2. Als de aanvoerende bloedvaten (arteriën) niet goed werken
3. Bij een acute ontsteking
4. Bij een totale afsluiting van bloedvaten